Hervorming statistiek

Sinds vandaag staat het nieuwe programmaboek voor academiejaar 2023-2024 online. Daarmee worden de details van de bachelorhervorming officieel naar buiten gebracht. Die hervorming draait vooral rond de vernieuwing van de opleidingsonderdelen statistiek naar aanleiding van het emeritaat (pensioen) van prof. Van Mechelen. Hoewel de professor afgelopen academiejaar ook al afwezig was wegens een sabbatjaar, was er tot nu toe eigenlijk nog niet veel veranderd.

Hoe het was

Tot voor kort werden in de Bachelor Psychologie drie verplichte opleidingsonderdelen statistiek aangeboden:

• fase 1, semester 1
  • Statistiek voor psychologen, deel 1, met practicum (8 stp.)
• fase 2, semester 2
  • Statistiek voor psychologen, deel 2, met practicum (8 stp.)
• fase 3, semester 2
  • Statistiek voor psychologen, deel 3, met practicum (3 stp.)

Alle drie vakken - 19 studiepunten in totaal - werden gedoceerd door prof. Van Mechelen. Afgelopen academiejaar werden zijn taken door volgend didactisch team overgenomen:

• Marre Vervloet - docent
• Clara Mertens - vragencolleges
• Katrijn Cnudde - practicumcoordinator

What's new

De drie bovengenoemde vakken zijn vervangen door 20 studiepunten verdeeld over vier nieuwe vakken. De voornaamste structurele wijziging is dat het oude deel 2 van 8 studiepunten uit elkaar is gevallen in twee vakken van 4 studiepunten. Verder krijgen computationele vaardigheden (i.e., werken met statistische software) duidelijk meer aandacht.

• fase 1, semester 1
  • Statistiek voor psychologen, deel 1: Beschrijvende en inductieve statistiek (7 stp.)
    • prof. Kim De Roover
      • nieuwe prof
• fase 2, semester 2
  • Statistiek voor psychologen, deel 2: Inductieve statistiek (4 stp.)
    • prof. Eva Ceulemans
      • doceert reeds statistiek voor pedagogen 1, 2 en 3
    • Clara Mertens (plaatsvervanger)
      • verzorgde eerder al de vragencolleges van deel 1
  • Statistics for Psychologists, part 3: Computational Statistics (4 stp.)
    • prof. Wolf Vanpaemel
      • doceert reeds statistiek 5 en 6 in de Master Psychologie
• fase 3, semester 2
  • Statistics for Psychologists, part 4: Data Analysis (5 stp.)
    • prof. Francis Tuerlinckx
      • doceert reeds statistiek 4 en 5 in de Master Psychologie

Verder valt op dat:

• Methoden 1 van 4 naar 5 studiepunten gaat
• Psychometrie van 7 naar 6 studiepunten gaat
• Psychologen aan het werk (5 stp.) omgevormd werd tot De psycholoog in de organisatie (4 stp.)

Logischerwijze volgt binnen drie jaar een hervorming van het masterprogramma. De huidige vakken statistiek 4-6 moeten minstens hernoemd worden naar statistiek 5-7.

Vergelijking oude met nieuwe deel 1

Het eerste dat opvalt is de reductie van 8 naar 7 studiepunten. Op basis van de beschrijving in de ECTS fiches lijkt het er op dat het deel rond optimale voorspelling zal sneuvelen en verkassen naar het nieuwe deel 4. Verder zijn de twee vakken op papier heel gelijkaardig.

Tot slot zal ook de evaluatie lichtjes veranderen:

(oud) Schriftelijk gesloten boekexamen; halfopen vragen waarbij men een getal, een kort stuk tekst of een tekening moet invullen (vaak met een korte, precieze verantwoording) naast een beperkt aantal meerkeuzevragen.

(nieuw) Schriftelijk gesloten boekexamen; meerkeuzevragen met giscorrectie naast een beperkt aantal halfopen vragen waarbij men een getal, een kort stuk tekst of een tekening moet invullen (vaak met een korte, precieze verantwoording)

De tekst is bijna hetzelfde, maar de meerkeuzevragen nemen een prominentere plek in. Merk op dat prof. Van Mechelen al lang geen meerkeuzevragen meer gebruikte op zijn examens.

Vergelijking oude met nieuwe deel 2

Het eerder theoretische oude deel 2 van 8 studiepunten moet plaats maken voor een kleiner vak van 4 studiepunten. Wellicht wil men de leerstof eerder hands-on uitleggen met software in het nieuwe deel 3 en 4.

Ook hier dezelfde opmerking als bij deel 1 over de evaluatie:

(oud) Schriftelijk gesloten boekexamen (met mogelijkheid tot gebruik van formularium); grotendeels open vragen naast een klein aantal vragen met een beperkte antwoordmogelijkheid.

(nieuw) Schriftelijk gesloten boekexamen; meerkeuzevragen met giscorrectie naast een beperkt aantal halfopen vragen waarbij men een getal, een kort stuk tekst of een tekening moet invullen (vaak met een korte, precieze verantwoording)

Opnieuw ligt het accent meer dan vroeger op de meerkeuzevragen. De vermelding van het formularium werd in de nieuwe tekst geschrapt, maar in de ECTS fiche staat ook dat een formularium en een rekenmachine als leermateriaal mag gebruikt worden bij de evaluatie. Op dat vlak geen verandering dus.

Vergelijking oude met nieuwe deel 3

Deel 3 (3 stp.) ging tot voor kort over het leren werken met SPSS (Statistics Package for the Social Sciences). Qua theorie werd amper iets nieuw aangeleerd. Je moest gewoon de theoretische concepten uit deel 1 en 2 met een computer kunnen toepassen.

SPSS valt nu blijkbaar weg en wordt vervangen door nieuwe software (JASP en R) in het nieuwe deel 3 (4 stp.). Terwijl je bij SPSS vooral met de grafische interface moet overweg kunnen, heeft statistiek met R veel weg van programmeren. (Geen paniek, de studenten logopedie & audiologie leren dat al jaren zo.)

Organisatorisch valt op dat dit deel schuift van fase 3 naar fase 2. Dat is op zich een goede zaak, aangezien de concepten van deel 2 (en in mindere mate deel 1) dan nog fris in je hoofd zitten.

Het nieuwe deel 4

Inhoudelijk gaat deel 4 (5 stp.) over ANOVA, lineaire regressie (i.e., optimale voorspelling) en logistieke regressie. Mogelijk komt lineaire regressie over uit het oude deel 1. Verder heeft dit inhoudelijk veel weg van het huidige statistiek 4 in de master. Afwachten wat voor effect dat in de toekomst op het masterprogramma gaat hebben...

Qua inplanning neemt dit vak ongeveer de plaats in van het oude deel 3 (fase 3, semester 2), maar inhoudelijk is het iets helemaal anders.

Conclusie

Nieuwe proffen, meer meerkeuzevragen op het examen, een meer hands-on aanpak, ... Dat zijn op het eerste zicht de highlights van deze hervorming.